Author: Нуржамал Кабанбаева

2023 жылдың 14 қарашасында Жамбыл облыстық ЖИТС орталығының дәрігер-эпидемиологы А.С.Цзи Назарбаев Зияткерлік мектебінде АИТВ/ЖИТС жеке алдын алу тақырыбында дәріс оқыды. Психологиялық аспектіде келесі мәселелерге ерекше назар аударылды: жеке жауапкершілік, деструктивті (нашақорлық, азғындық) мінез-құлыққа қарсы өзін-өзі дамыту, білімділік.

Қауымдастықтар халықаралық, ұлттық және жергілікті деңгейде ЖИТС қарсы әрекетте маңызды рөл атқарады.

Қауымдастықтар ЖИТС күресуге әр түрлі жолдармен өз үлестерін қосады. Олардың басшылық жұмысы мен ақпараттық-үгіт-насихат қызметі адамдардың қажеттіліктеріне баса назар аудара отырып және оған мұқтаж жандарға көмек көрсете отырып, қарсы әрекет іс-шараларының барынша өзектілігі мен негізділігін қамтамасыз етеді. Қауымдастықтарға тәлімгерлер топтары, АИТВ өмір сүретін немесе зардап шеккен адамдар желілері, мысалы, гей ерлер және ерлермен жыныстық қатынасқа түсетін басқа ер адамдар, инъекциялық есірткі қолданушылар және секс-бизнес қызметкерлері, әйелдер мен жастар, кеңесшілер, қоғамдық денсаулық сақтау қызметкерлері, қызмет көрсетушілер, үй, қоғамдық ұйымдар және халық белсенділері кіреді.

Дүниежүзілік ЖИТС қарсы күрес күні – азаматтық қоғам ықпалының төмендеуі қызмет көрсету мен ақпараттық-түсіндіру қызметінің тұрақтылығына қауіп төндіретін қиын кезеңде қауымдастықтың маңызды рөлін қайта атап өтуге мүмкіндік береді. Қоғамдық қызметтерді көрсетудегі кедергілерді, соның ішінде тіркеуге шектеулер мен әлеуметтік келісім-шарт рәсімдерінің жоқтығын жою үшін қоғамды жұмылдыру бүгінгі таңда аса қажет. Қауымдастықтардың хабардарлықты арттырудағы маңызды функциясы бүгінде бұрынғыдан да маңызды; ол ЖИТС мәселесін саяси күн тәртібінде сақтауға, адам құқықтарын қорғауды қамтамасыз етуге және шешім қабылдаушылар мен оларды жүзеге асырушылардың қызметін бақылауды қолдауға мүмкіндік береді.

Қауымдастық басқаратын ұйым дегеніміз не?

Қоғамдастық басқаратын ұйымдарды олар мүдделерін білдіретін және ең алдымен жауап беретін адамдар басқарады.

ЖИТС қарсы іс-әрекет жүйесінде бұл түрге АИТВ немесе туберкулезбен өмір сүретін және осындай адамдар үшін жұмыс істейтін адамдар құрған ұйымдар, сондай-ақ АИТВ зардап шеккен адамдар, соның ішінде гейлер мен ерлермен жыныстық қатынасқа түсетін басқа ер адамдар, есірткі қолданатын адамдар, бас бостандығынан айырылғандар, секс-бизнес қызметкерлері, трансгендерлер, әйелдер және жастар кіреді.

2023 жылдың 1 қарашасында Жамбыл облыстық ЖИТС орталығының қызметкерлері Г.Т. Ахметова, Д. Еркулова және А.С. Цзи №9 ҚЕ  медицина қызметкерлеріне оқыту семинарын өткізді. Емханаға қарасты тұрғындарын АИТВ тексерумен қамту, реципиенттермен жұмыс істеу, ЖДО жұмыс атқаруы және жастарды жедел тестілеу, төтенше жағдайлар кезіндегі мінез-құлық алгоритмі сияқты тақырыптар қарастырылды. 4-ші буын жедел-тесттерімен жұмыс көрсетілді.

АИТВ эпидемиологиялық бақылау бөлімінің және диспансерлік бөлімнің қызметкерлері Г.Т. Ахметова мен Г. Т. Байдаулетова жоспарлы мониторингтік сапардың қорытындысы бойынша № 9 ҚЕ семинар өткізді. Семинардың тақырыбы: халықтың АИТВ тексерілуіне эпидемиологиялық және клиникалық көрсеткіштер.

2023 жылдың 26 қазанында Жамбыл облыстық ЖИТС орталығында еңбек сіңірген қызметкерлерді марапаттау салтанатты рәсімі өтті.

И.И. Дегтерева — «Денсаулық сақтау ісінің үздігі» төсбелгісі;

Г.А.Калметова — «Денсаулық сақтау ісінің үздігі 2023»;

И.М. Досымова — Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің Алғыс хаты;

З.Б.Абиева — Жамбыл облысы әкімінің Алғыс хаты;

Б.М.Жапанова — «Денсаулық сақтау ісінің үздігі 2023»;

А.А.Малимов — «Денсаулық сақтау ісінің үздігі 2023»;

Э.О. Ташкараева — Жамбыл облысы әкімдігінің Денсаулық сақтау басқарма басшысының Алғыс хаты.

2023 жылдың 24 қазанында Шу АОА ауруханасында Жамбыл ЖИТС орталығының қызметкерлері «Мемлекеттік ауруханада халықты АИТВ-инфекциясына тестілеумен қамту. Жамбыл ЖИТС орталығының зертханасына ИФТ және АИТВ тестілеуге арналған биоматериалды жинау, сақтау, тасымалдау және жеткізу ережелері (ОПС сақтау, сәйкестендіру)» тақырыпта семинар өткізді:

Семинардың мақсаты: Жамбыл облысы тұрғындарын тестілеумен қамту бойынша НҚА таныстыру, семинарға қатысушыларға Шу ауданында 2023 жылдың 9 айындағы АИТВ-инфекциясы/ЖИТС бойынша статистикалық мәліметтерді жеткізу. Шу ауданының тұрғындарын АИТВ тестілеумен қамтуды арттыру.

2023 жылғы 19 қазанда Жамбыл облыстық ЖИТС орталығының эпидемиолог-дәрігері Цзи А.С. «Jambyl» радиосы жүргізушісінің тарату жолдары, жеке алдын-алу әдістері және т. б. сұрақтарына жауап берді.

2023 жылғы 17-18 қазанда Жамбыл облыстық ЖИТС орталығының қызметкерлері Г.Т. Ахметова мен А. С. Цзи АИТВ/ЖИТС алдын алу саласында консультативтік-әдістемелік көмек көрсету мақсатында № 9 ҚЕ жоспарлы сапармен барды.