13 наурыз, Жамбыл ЖИТС орталығының қызметкерлері, атап айтқанда зертхана бөлімі, «жедел-тесттерді пайдалана отырып, АИТВ тестілеу сапасын бақылау» оқыту тренингіне қатысты. Тренингті Zoom бағдарламасының көмегімен Қазақстандық Ұлттық Дерматология және Жұқпалы Аурулар Орталығы қашықтан жүргізді.
Тренингте капиллярлық қан алу арқылы жедел тест қою әдісі, нәтижелерді оқу және түсіндіру, жиі қателіктер қарастырылды.
АИТВ инфекциясы адамның ағзасын түрлі инфекциядан қорғайтын иммундық жүйені зақымдайтын инфекция.
Адамның түр түсіне, келбетіне қарап АИТВ жұқтырған деп айта алмаймыз.
АИТВ-ны анықтаудың негізгі әдісі ИФА әдісі арқылы қандағы қоздырғышқа қарсы денелерді анықтау.
Қарсы дене дегеніміз ол организмдегі қоздырғышқа қарсы жауап ретінде пайда болатын белоктар.
-Егер тестілеу қортындысы оң нәтиже берсе, онда адам қанында қоздырғышқа қарсы денелер бар дегенді білдіреді,
яғни АИТВ жұқтырған болып есептеледі. Адамдардың АИТВ тексерту не үшін қажет?
Соңғы кездері жыныстық жолмен жұғу жолдары кең етек алып жүктілік кезінде АИТВ жұқтырғандардың көбейуіне байланысты, 2021 жылдың қаңтар айынан бастап жүкті әйелдердің жыныстық серіктестері де ( күйеулері ) АИТВ-ға тексерілу бұйрықпен бекітілді. Әрбір адам өзінің АИТВ статусын білуге құқылы.Ол үшін емдеу алдын алу мекемелеріне АИТВ- ға тексерілу тегін жүргізіледі.
ҚР ДСМ 20.07.2015ж. №38-П «ҚР негізгі топтарда АИТВ-инфекциясының таралуын эпидемиологиялық бақылауды ұйымдастыру және жүргізу туралы әдістемелік ұсынымдарды бекіту туралы» бұйрығына сәйкес Жамбыл облыстық ЖИТС орталығының алдын алу және қоғаммен байланыс бөлімі АИТВ-инфекциясының секс қызметкерлері арасында таралуын эпидемиологиялық бақылауға кірісті. Бұл ғылыми зерттеуге анонимді сауалнама, АИТВ, С гепатиті және мерезге «құрғақ тамшы» әдісімен қан алу сияқты іс-шаралар кіреді. Осы зерттеудің негізінде облыстағы СҚ болжамды саны, сондай-ақ осы халық тобында АИТВ алдын алудың қажетті шаралары есептелетін болады.
2023 жылғы 30 наурызда №7 қалалық емханаға жоспарлы мониторингтік шығу жүргізілді.
Халықты АИТВ тексеру, жастар мен халықтың негізгі топтары арасында, жүкті әйелдермен және жастар денсаулық орталықтарында алдын-алу жұмыс жоспарында кеңес беру -әдістемелік көмек көрсетілді.
Сапар қорытындысы бойынша өңірдегі АИТВ бойынша эпидемиологиялық жағдайды, жұқтырғандарды анықтау және оларды кейіннен диспансерлік бақылау әдістерін талдай отырып, семинар-тренинг өткізілді.
30 наурызда Шу аудандық емханасында медицина қызметкерлеріне АИТВ/ЖИТС алдын алу және эпидемиологиясы бойынша оқыту семинары өтті. Клиникалық-эпидемиологиялық көрсеткіштері бойынша халықты зерттеу, жастармен, негізгі топтармен, жүкті әйелдермен жұмыс жүргізу мәселелері талданды.
2023 жылдың 29 наурызында Жамбыл облыстық ЖИТС орталығының қызметкерлері ЕЖЕ тобындағы аутрич-қызметкерлері арасында оқыту семинарын өткізді.
Басты ұстанымы «Тең-теңімен» ұраны саналатын ақпараттық-түсіндіру жұмыстары алдын алу жұмыс тұрғысынан ең жоғары нәтиже береді.
Аутрич-қызметкерлер тіпті гейлер, бисексуалдар және трансгендерлер сияқты жабық қоғамдарға қол жеткізе алады. Оларды тыңдайды, құрметтейді.
Стигма мен кемсітушілікке қарсы күрес мұндай топтардағы адамдарға АИТВ және ЖЖБИ жасырын және құпия түрде тексерілуге және оң нәтиже болған жағдайда тиісті ем алуға мүмкіндік береді, бұл өздігінен тиімді алдын алу болып табылады.
Аутрич-қызметкерлері қауіпсіз мінез-құлық бойынша жабық топтардың өкілдерімен әңгімелеседі, брошюралар ұсынады, психологиялық көмек көрсетеді.
Шу ауданына жоспарлы мониторингтік сапар аясында Жамбыл облыстық ЖИТС орталығының қызметкерлері Шу АОА және АОЕ барды. Емдеу бөлмелерінде, босанғанға дейінгі емханада, перзентханада болып, 4-ші буын тест жүйелерімен АИТВ/ЖИТС жедел-тестілеу жүргізу бойынша тренинг өткіздік. Олар медицина қызметкерлеріне жан-жақты консультативтік-әдістемелік көмек көрсетті, семинар өткізіп, сапардың барлық нәтижелерін қорытындылады.
Қазақстандықтар Telegram чаттары арқылы АИТВ диссиденциясы идеяларын таратады. Пайдаланушылар АИТВ ЖИТС себебі емес мұндай ауру жоқ және мүлдем жоқ деп жазады. Бұл осы аурудан зардап шегетін көптеген адамдардың өмірін қиған қауіпті адасушылық.
АИТВ диагнозы алғаш рет 1981 жылы қойылған. Содан кейін ғалымдар ауруды жұқпалы агент тудыруы мүмкін деген болжам жасады. Сонымен қатар, адам ретровирустарын зерттейтін ғалымдар тобы патогеннің бұл түрі иммун тапшылығын тудыруы мүмкін деген болжам жасады.
1983 жылы Париждегі Пастер институтындағы Люк Монтанье тобы АИТВ-1 вирусын ашты. Белгіленген әдістерді қолдана отырып, олар ЖИТС (кейіннен ЖИТС дейінгі деп аталады) алдында болуы мүмкін лимфаденопатия сияқты белгілері бар Франциядан келген 33 жастағы гомосексуал науқастың лимфа түйінінің биопсиясынан Т-жасушаларын өсірді.
1984 жылы Мэриленд штатының Бетезда қаласындағы Ұлттық онкологиялық институтта Роберт Галлоның командасы 48 науқастан АИТВ-1 бөліп алып, ЖИТС себебі вирус болды деген болжам жасады.
Қазір АИТВ вирусы толығымен сипатталған. Микроскоп астындағы патогеннің суреттерін жалпыға қол жетімді жерде табуға болады.
Осыған қарамастан, АИТВ диссиденттері бар – вирустың және аурудың өзін жоққа шығаратын және мұның барлығы жаһандық қастандықтың нәтижесі деп санайтын адамдар. Бұл позицияның себептері туралы бірқатар зерттеулер бар. Ғалымдар олардың ең бастысы – белгілі бір елдердегі медицинаға сенімсіздік, қастандық теорияларына сену үрдісі, өз диагнозынан қорқу, қоғамда АИТВ індетін жұқтырған адамдарды стигматизациялау деп санайды.
Аурудың бар екенін жоққа шығару көбінесе қайғылы оқиғаларға әкеледі. АИТВ жұқтырған адамдар көбінесе емдеуден бас тартады және соның салдарынан қайтыс болады. АИТВ-диссиденттері бар ата-аналар осы аурумен ауыратын балаларын емдеуден бас тартқан кезде жағдай өте қауіпті болады. Мысалы, 2017 жылы БАҚ АИТВ-диссиденттік көзқарасты қолдаған әйелдің үш жасар қызы қайтыс болған оқиғаны жариялады. 2021 жылы Ресейде, Кемерово облысында осындай оқиға орын алды.
Бүгінгі күні АИТВ-инфекциясын тоқтата алатын дәрілер бар. Мұндай препараттарды қолдану патогенді тасымалдаушыларға толыққанды өмір сүруге және сау балаларды дүниеге әкелуге мүмкіндік береді.
Сонымен, АИТВ жоқ деген теория қауіпті және ешқандай дәлелі жоқ кең тараған қате түсінік. АИТВ диссиденциясы феномені бүкіл әлемде зерттелуде, онымен дәрігерлер, психологтар және ғалымдар күресуде. Қастандық теорияларына сену және емдеуден бас тарту АИТВ-жұқтырған адамдардың өмірін қиюы мүмкін.
13.03.-2023 жылдың 16 наурызында кеңес беру-әдістемелік көмек көрсету мақсатында Мойынқұм ауданына жоспарлы мониторингтік іс-сапар жүргізілді. Топ құрамына Жамбыл облыстық ЖИТС орталығының қызметкерлері С.Д.Тоқбураева, И.М.Досымова, С.Ш.Дулатбаева кірді. Дәрігерлер аудандық орталық ауруханада болып, АИТВ жұқтырғандардың алдын алу, анықтау және емдеу бойынша семинар өткізді. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2020 жылғы 27 қарашадағы № 211 бұйрығына сәйкес стигма мен кемсітушілікке қарсы күреске, сондай-ақ пациенттерді клиникалық-эпидемиологиялық көрсеткіштері бойынша тексеруге ерекше назар аударылды. АИТВ-инфекциясының бар-жоғына міндетті құпия медициналық тексеріп-қарауды жүргізу қағидаларын бекітеді.
Бүгін, 2023 жылдың 17 наурызында Жамбыл облыстық ЖИТС орталығының госпитальдық эпидемиологы Г.А.Калметова қызметкерлерге қызылшаның эпидемиологиясы, патогенезі және ерекше профилактикасына арналған дәріс оқыды. Инкубациялық кезең, аурудың ағымы, жұқтырғандардың орташа жас құрамы, бөртпе сипаты, аурудың ауырлығы, алдын алу құралдары (вакциналар), қоздырғыштың жұқпалылығы және вируленттілігі сияқты сәттер талданды.
