Жастар – халықтың ең әлеуметтік белсенді бөлігі. Қоғамдағы мінез-құлық, саяси және қаржылық сауаттылық негіздері жас кезде қаланады. Жастар эмоционалды, әлеуметтік жағынан өте мобильді – оларда әлі ерекше маңызды байланыстар жоқ. Сондықтан жастар АИТВ жұқтыру қаупі бар топ болып табылады. АИТВ-инфекциясы және оның ЖИТС пайда болуына әкелетін салдары қазіргі заманның өзекті мәселелерінің бірі болып табылады.
АИТВ мәртебесі белгісіз серіктесімен жыныстық қатынаста болған кез келген адамда, жасына, отбасылық жағдайына, өмір салтына және біліміне қарамастан, АИТВ жұқтыру қаупі бар.
Жастар ортасында АИТВ бірнеше себептерден қауіпті жыныстық мінез-құлықпен жиі байланысты:
– эксперимент – кейбір жағдайларда жасөспірімдер жаңа әсерлер, сезімдер мен ләззат алуға тырысады;
– жыныстық қатынас көбінесе ойламаған жерден, кейде мәжбүрлеу немесе зорлық-зомбылық нәтижесінде пайда болады;
– жыныстық өмірдің ерте басталуы. Жыныстық қатынас, әдетте, қауіпсіз жыныстық мінез-құлық дағдылары қалыптасқанға дейін және жастар тиісті ақпаратқа қол жеткізгенге дейін басталады;
– қызығушылық немесе тұрақсыз, өзін-өзі бағалаудың төмендеуі (өздерін өте қызықты, ақылды, тартымды емес деп санайды);
– құрдастар тобының қабылдауына және олармен қарым-қатынасты жеңілдетуге ұмтылу;
– таныстар мен достардың пікіріне тәуелділік, достардың өмір салтына еліктеу;
– ересектердің мінез-құлқына еліктеу;
– стрессті, көңілсіздікті, шиеленісті жеңе алмау;
– бас тарту дағдыларының болмауы,»жоқ» деп айта алмау;
– өмірлік тәжірибе жеткіліксіз.
АИТВ-инфекциясының қауіптілігі ұзақ уақыт бойы АИТВ жұқтырған адам өзін сау сезінеді.
АИТВ инфекциясын келесі жағдайларда жұқтыруға болады:
- АИТВ жұқтырған адаммен жыныстық қатынас кезінде. Мүшеқапсыз жыныстық қатынас- АИТВ таралуының ең көп тараған жолы. Жыныстық жолмен берілетін аурулардың болуы АИТВ жұқтыру қаупін арттырады;
- гомосексуалдық байланыскезінде;
- жұқтырған қан құю кезінде. Инфекция жасанды ұрықтандыру, тері мен мүшелерді трансплантациялау арқылы мүмкін болады;
- АИТВ жұқтырған инелерді, шприцтерді қолданған кезде (әсіресе ИЕТА);
- анадан балаға (жүктілік кезінде, босану кезінде, емізу кезінде);
- стерильді емес медициналық манипуляциялармен (татуировкалар, пирсинг, маникюр);
- науқастардан АИТВ немесе ЖИТС ауыратын науқастардың қанымен және басқа сұйықтықтарымен байланысы бар мейірбике қызметкерлеріне.
АИТВ-инфекциясының берілу ықтималдығы зақымдалған тері және шырышты қабаттар (жарақаттар, абразиялар, қызыл иек ауруы) болған кезде артады. Дені сау адам АИТВ жұқтырған адамның қасында қорқынышсыз бола алады және онымен бір шаңырақ астында өмір сүре алады.
АИТВ инфекциясымен күресудің ең маңызды тиімді шарасы – алдын алу! Ол вирустың таралу көздеріне, таралу механизмдеріне, жолдары мен факторларына, сондай-ақ сезімтал халыққа, оның ішінде осал топтарға қатысты кешенді түрде жүргізілуі керек. Алдын алу барлық деңгейде жүргізілуі керек: жеке, отбасылық, әлеуметтік.