Кейбір елдерде АИТВ байланысты қызметтерге қолжетімділіктің қысқаруы 75% – ды құрады. ЖИТС байланысты өлім-жітімнің көбеюіне жол бермеу үшін COVID-19 пандемиясы кезінде осы қызметтерді ұсыну қажет.
ЖЕНЕВА, 2021 жылғы 13 сәуір – ЮНЭЙДС және Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (ДДСҰ) қолдауымен COVID-19 қосымша таралуынан болатын ықтимал зиянмен салыстырғанда АИТВ байланысты қызметтерді одан әрі көрсетудің артықшылықтарын анықтау үшін математикалық модельдеу жүргізілді. Талдау нәтижелері көрсеткендей, АИТВ байланысты қызметтерді одан әрі көрсету 50 жыл ішінде 10 000 адамға шаққанда 19-дан 146-ға дейін ЖИТС байланысты өлімнің алдын алады, ал АИТВ байланысты қызметтерді ұсынудан туындаған COVID -19 өлімінің өсуі 10 000 адамға 0,002-ден 0,15-ке дейін болады. Сонымен қатар, талдау COVID-19 пандемиясы кезінде АИТВ байланысты қызметтерді одан әрі ұсынудың артықшылығы COVID-19 өлімінің көбею қаупінен едәуір жоғары екенін көрсетті.
«Біз қазір инвестиция салуымыз керек, сондықтан кейінірек одан да көп бағаны төлеудің қажеті жоқ. Бізге қалдық қағидаты бойынша емес, халықтың мүдделерін басты басымдық ретінде ескеретін сенімді және өміршең денсаулық сақтау жүйелері қажет»,- деді ЮНЭЙДС стратегиялық ақпарат және бағалау департаментінің директоры Питер Гис.
АИТВ байланысты төрт негізгі қызметті ұсынудағы үзілістер талданды: ерікті медициналық еркектік сүндеттелу, АИТВ диагностикасы, вирустық жүктемеге тестілеу және АИТВ анадан балаға берілуінің алдын алу бағдарламалары. Денсаулық сақтау қызметкерлері мен олардың клиенттері арасында COVID-19 өлімінің санын 2020 және 2021 жылдары АИТВ байланысты қызметтердің жалғасуына және қазіргі уақытта және 50 жыл ішінде ЖИТС байланысты өлімнің алдын-алу санына салыстыру жүргізілді. Бұл модельдер АИТВ және COVID-19 таралу деңгейі әртүрлі елдер үшін қолданылды.
COVID-19 пандемиясы медициналық қызметтердің жаппай бұзылуына және қозғалыс шектеулеріне, ал көптеген елдерде медициналық қызметтерді тоқтата тұруға немесе шектеуге әкелді. Талдау көрсеткендей, АИТВ байланысты қызмет көрсету орындарында COVID-19 қосымша таралуының ықтимал зияны осы қызметтердің артықшылықтарымен өтеледі, олардың арасында тағы да, талдау деректері бойынша, ЖИТС байланысты өлім-жітімнің азаюы. Алынған нәтижелер әбден заңды болуы мүмкін, алайда бұл жағдайда АИТВ өмір сүретін адамдарды COVID -19 және оның ықтимал салдарларынан, оның ішінде өлім нәтижесінен қорғау мақсатында АИТВ байланысты кейбір қызметтерді көрсету тоқтатылғанын түсіну маңызды. Алайда, мұндай тоқтатудың салдары АИТВ алдын-алу шараларының болмауына, диагноз қоюға және емдеуге қол жетімділігіне байланысты өлім санының өсуіне байланысты одан да үлкен қауіп тудырады. Таңдау айқын.
АИТВ байланысты қызмет көрсету орындарында COVID -19 берілуінің қосымша қысқа мерзімді қаупінің болуына қарамастан, COVID -19 болатын өлім-жітім саны ЖИТС байланысты өлім-жітімнің алдын алу санынан кемінде 100 есе аз болады. Бұл ретте, COVID-19 пандемиясы кезінде АИТВ байланысты қызметтерге жүгінуді ынталандыру бойынша қосымша жұмыс жүргізу қажет болуы мүмкін.
«Денсаулық сақтау министрліктері COVID -19 пандемиясы кезінде халыққа медициналық қызметтерді қашан және қалай ұсыну туралы шешім қабылдаған кезде көптеген факторларды ескереді», — деді ДДҰ-дағы АИТВ, гепатит және ЖЖБИ халықаралық бағдарламаларының директоры Мег Дохерти. — Бұл жұмыс ұзақ мерзімді перспективада АИТВ байланысты негізгі қызметтерді одан әрі көрсетудің артықшылықтары COVID -19 берілу қаупінен едәуір асып түсетінін көрсетеді. Қызмет көрсетуді инновациялық және қауіпсіз тәсілдермен қамтамасыз ету қажет, ал әлем пандемиямен күресуді жалғастыруда».
Талдаудың толық сипаттамасын medRxiv веб-сайтынан қараңыз: https://doi.org/10.1101/2021.03.01.21252663