Жамбыл облысының тұрғындары арасында коронавирустық инфекцияның одан әрі таралуының алдын алу бойынша төтенше жағдай және карантин жағдайында облыстық ЖИТС орталығы АИТВ/ЖИТС алдын алу бойынша жұмысты жалғастыруда. Жастар арасында ақпараттық жұмыс Skype және басқа да әлеуметтік желілерде 30 секундтық бейнелерді тарату арқылы жүзеге асырылады. Осылайша, Жамбыл политехникалық колледжінің психологы Саменова Гүлжамал және М.Х.Дулати атындағы Тараз мемлекеттік университетінің оқытушысы Асанов Ақылбектің қатысуымен «АИТВ-ның берілу жолдары», «АИТВ тестілеу түрлері», «АИТВ-нан және ЖИТС-нан қорқу» тақырыптары бойынша бейнелер мемлекеттік және орыс тілдерінде таратылады.
Жаңалықтар
Сенім пункттері медбикесінің функционалдық міндеттері
Жамбыл облысында халықтың негізгі топтары (ХНТ) арасында алдын алу бағдарламаларын жүргізу үшін 12 сенім пункті (СП) жұмыс істейді, оның ішінде 10 стационарлық және 2 жылжымалы. Стационарлық СП қалалық №: 1, 4, 5, 6, 7, 8 емханаларында, облыстық тері-венерологиялық диспансерде (ОТВД), сондай-ақ Шу қаласында және Қордай аудандық емханада орналасқан Облыстық ЖИТС орталығы жанында жылжымалы және стационарлық СП және достық кабинеті (ДК) жұмыс істейді. Медбикелердің СП клиенттерімен үлкен жұмыс тәжірибесі бар, жоғары және 1 санатты сертификаттары бар.
1. Жаңа байланыстар орнату және ХНТ бар байланыстарды қолдау, оның ішінде әлеуметтік желілер арқылы оларды алдын алу бағдарламаларына тарту.
2. ИЕТ арасындағы қауіпті мінез-құлық тәжірибесі және оларға әсер ететін факторлар туралы ақпарат жинау.
3. Тегін негізде (бір рет қолданылатын шприцтер, спирт салфеткалары, мүшеқаптар, ақпараттық түрлендіргіш материалдар (АББМ)) тарату.
4. ХНТ арасында АИТВ-инфекциясының, ЖЖБИ алдын алу мәселелері бойынша, қауіпті инъекциялық және сексуалдық мінез-құлыққа байланысты тәуекелдер туралы, қауіпсіз мінез-құлық практикаларына оқыту мәселелері бойынша ақпараттық жұмыс жүргізу.
5. ИЕТ АИТВ-ға тестілеуден өтуге уәждемесі.
6. ДК АИТВ-инфекциясына және жыныстық жолмен берілетін инфекцияларға (ЖЖБИ) тексеру үшін ХНТ тарту/сүйемелдеу.
7. АИТВ-инфекциясы немесе басқа ЖЖБИ диагностикаланған ХНТ тиісті қызметтерін алу үшін қайта бағыттау.
8. АИТВ-инфекциясы мәселелері бойынша тестілік кеңес беруге дейін және кейін жүргізу.
9. Бекітілген тестілеу алгоритміне сәйкес АИТВ жедел-тестілеу өткізу.
10. Инъекциялық есірткілерді тұтынушыларды (ИЕТ) тоқтатуға уәждемелеу, қолдаушы алмастырушы терапия (ҚАТ) мәселелері бойынша кеңес алу және оларды ҚАТ бағдарламасына енгізу мүмкіндігі үшін РНПЦПЗ филиалдарына оңалтуға жіберу.
11. Терапевтік бағдарламаларға (АРТ, ҚАТ, туберкулездің химиялық алдын алу/емдеу, гепатиттер, ЖЖБИ, жыныстық және репродуктивті денсаулық және т.б.) ХНТ бейілділігін қолдау.
12. АИТВ инфекциясының таралуын эпидемиологиялық қадағалауға және басқа да зерттеулерге қатысуға ХНТ тарту.
13. Есепке алу, есеп беру құжаттарын жүргізу.
14. Үйлестірушіге атқарылған жұмыс туралы есептерді уақытында ұсыну.
15. АИТВ-инфекциясының, гепатиттердің, ЖЖБИ, туберкулездің алдын алу мәселелері бойынша білім деңгейін арттыру бойынша тренингтерге, зиянды төмендету бағдарламаларына қатысу.
16. ИЕТ алдын алу бағдарламаларында ұстау мақсатында алдын алу іс-шараларын (қолдау топтарын, семинарларды, тренингтерді, өзара көмектің, еріктілік бастамаларын) жоспарлауға, әзірлеуге және өткізуге қатысу.
17. ИЕТ, оның ішінде бұрынғы, сондай-ақ олардың жыныстық серіктестерінің жеке деректерінің құпиялылығын қамтамасыз ету.
18. АИТВ және басқа да инфекцияларды зорлық-зомбылық пен жұқтырудың алдын алу үшін қауіпсіздік ережелерін сақтау.
19. Алынған шығын материалдары үшін материалдық жауапты болу.
Облыстық ЖИТС орталығының карантин кезіндегі жаңа режимі
Құрметті Тараз қаласының тұрғындары! Жамбыл облысы және Тараз қаласында коронавирустық инфекцияның карантиніне байланысты, Жамбыл облыстық ЖИТС алдын алу және онымен күрес жүргізу орталығы 2020 жылдың 13 сәуірінен бастап жаңа жұмыс режиміне ауысады: күн сайын сағат 09.00- ден 16.00-ге дейін, түскі үзіліс сағат 12.00-ден 13.00-ге дейін. АИТВ инфекциясына қан тапсыру үшін ғимаратқа кіре берісте санитарлық-дезинфекциялық режимді қатаң сақтаңыз, яғни қолды антисептикпен өңдеңіз және термометриядан өтіңіз. Барлық адамдарда маскалар болуы тиіс. Талдау нәтижелерін талдау тапсырғаннан кейін келесі күні сағат 13.00-ден 16.00-ге дейін сандез режимін сақтаған жағдайда ала аласыз.
Бүгін Дүниежүзілік денсаулық күні атап өтілді
Дүниежүзілік денсаулық күні жыл сайын 7 сәуірде 1948 жылы Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы құрылған күні атап өтіледі. Жыл сайын денсаулық күнін өткізу дәстүрге 1950 жылдан бастап енді. Күннің ақпараттық-ағартушылық іс-шаралары адамдардың өз өмірінде денсаулықтың қаншалықты көп екенін түсінуі үшін өткізіледі. Ал денсаулық сақтау ұйымдары бүкіл әлемде адамдардың денсаулығы жақсы болуы үшін не істеу керек деген мәселені шешуге арналған.
Бүкіләлемдік денсаулық күні – адамдардың денсаулығы мен әл-ауқатын қорғау үшін бірлескен іс-қимылдар жүргізу мақсатында біздің ғаламшарымыздың әрбір тұрғынының денсаулық және денсаулық сақтау мәселелеріне назарын аударуға бағытталған жаһандық науқан.
2020 жыл мейіргерлік және акушерлік қызметтер қызметкерлерінің Халықаралық жылы болып жарияланды, сондықтан Дүниежүзілік денсаулық күнінің іс-шаралары бүкіл әлемде адамдардың денсаулығын сақтаудағы медбикелер мен акушерлердің өмірлік маңызды рөліне және мейіргерлік және акушерлік қызметтерді нығайту қажеттігіне арналады.
Біз Сіздерді Дүниежүзілік денсаулық күнін өткізуге қолдау көрсетуге және әр адам қай жерде болса да, оған қажетті медициналық көмек алу үшін мейірбикелік және акушерлік қызметкерлердің беделін нығайтуды насихаттауға қатысуға шақырамыз.
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы жұртшылықты медбикелер мен акушерлердің жұмысын және олардың әлемдегі денсаулық сақтау қызметкерлерінің жұмысына қосқан үлесін лайықты бағалауға шақырады.
Медбикелер мен акушерлер Денсаулық сақтау жүйесінің барлық деңгейлерінде әр түрлі жағдайларда жұмыс істейді және медициналық топтардың жұмысына басшылық ете отырып, ғылыми зерттеулерді жүзеге асырады, сондай-ақ жаңа буын медбикелер мен акушерлерді оқыту арқылы сапалы көмек көрсетеді.
Көбінесе жергілікті халық үшін медбикелер мен акушерлер медициналық көмектің бірінші және жалғыз көзі болып табылады.
Орта медициналық қызметкерлердің еңбегі көбінесе бағаланбай қалады, соның нәтижесінде олар өз әлеуетін толық көлемде іске асыра алмайды.
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы медбикелер мен акушерлік персоналдың барлық мүшелерінің қауіпсіз ортада жұмыс істеуіне және жергілікті тұрғындардың, әріптестері мен дәрігерлерінің құрметіне бөленуіне, денсаулық сақтаудың қалыпты жұмыс істейтін қызметтеріне қол жетімділігіне және олардың қызметі денсаулық сақтау саласының басқа мамандарымен үйлесетіндігіне сенімді.
Т. Рысқұлов ауданының медицина қызметкерлеріне арналған семинар
2020 жылдың 12 наурызында Жамбыл облыстық ЖИТС алдын алу және онымен күрес жүргізу орталығының мамандары Г.Т. Байдаулетова, И.М.Досымова және В.Г.Когай Т.Рысқұлов ауданының медицина қызметкерлері арасында семинар өткізді. Медицина қызметкерлеріне халық арасында АИТВ/ЖИТС алдын алу, АИТВ өмір сүретін адамдарға қатысты стигма және кемсітушілік, Қазақстан Республикасы мен Жамбыл облысындағы АИТВ бойынша эпидемиологиялық жағдай туралы айтылды. Сонымен қатар, апаттық жағдайлар кезіндегі іс-қимыл шаралары және оларды жою, байланыстан кейінгі алдын алу, нормативтік-құқықтық база туралы толық ақпарат берілді. АИТВ туралы білімдерін айқындайтын медицина қызметкерлеріне сауалнама жүргізілді. Ақпараттық-білім беру материалдары таратылды. Семинарға 52 адам қатысты.
№ 25 мектептегі дәріс
2020 жылдың 11 наурызында №25 орта мектебінде жоғары сынып оқушыларына дәріс өткізілді. Жамбыл облыстық ЖИТС алдын алу және онымен күрес жүргізу орталығының әлеуметтанушысы Мереке Бегманова Қазақстан Республикасы мен Жамбыл облысындағы АИТВ/ЖИТС берілу жолдары мен факторлары, алдын алу шаралары, АИТВ зерттеу әдістері, эпидемиологиялық ахуал туралы айтты. Дәріскер жастардың өз мінез-құлқына жауапкершілікпен қарау, өз денсаулығы мен жақындарының денсаулығын сақтау керектігіне баса назар аударды. Оқушылардың сұрақтартарына толық жауаптар берілді. Іс-шарамен 58 адам қамтылды.
Мектеп оқушыларына АИТВ туралы
2020 жылдың 12 наурызында Жамбыл облыстық ЖИТС алдын алу және онымен күрес жүргізу орталығының әлеуметтанушысы М. С. Бегманова № 54 мектептің 9-10 сынып оқушыларына дәріс оқыды . Дәріскер АИТВ/ЖИТС дегеніміз не, Қазақстан Республикасында және Жамбыл облысында берілу жолдары, алдын алу шаралары, эпидемиологиялық жағдай туралы айтты. Оқушылар АИТВ-инфекциясының берілу жолдары туралы сұрақтар қойды.
«Эскулап» емдеу орталығында өткен семинар
2020 жылдың 5 наурызында «Эскулап» емдеу орталығында Жамбыл облыстық ЖИТС орталығының дәрігер-эпидемиологы И.И.Дегтерева орталықтың медицина қызметкерлеріне медициналық мекемеде АИТВ-инфекциясының алдын алу мақсатында семинар өткізді.
«Клиникалық және эпидемиологиялық айғақтар бойынша адамдарды АИТВ-инфекциясының бар-жоғына міндетті құпия медициналық тексеру қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінің 23.06.2015ж. №508 бұйрығына сәйкес, АИТВ-инфекциясының бар-жоғына клиникалық және эпидемиологиялық көрсеткіштер бойынша пациенттерді тексеру мәселелеріне егжей-тегжейлі тоқталды.
Медициналық манипуляцияларды жүргізу барысында туындауы мүмкін апаттық жағдайлардың үлгілері егжей-тегжейлі қарастырылды. Авариялық жағдайдың әрбір түрі үшін тиісті іс-шаралар ұсынылды.
Тыңдаушылардың назары АИТВ-инфекциясын кәсіби жұқтырудың алдын алу мақсатында жүргізілген бақылаудан кейінгі алдын алуды дереу жүргізуге баса назар аударылды. Сонымен қатар, байланыс қауіп-қатерінің дәрежесін бағалау және АРТ-алдын алуды тағайындаудың орындылығы үшін кейіннен Облыстық ЖИТС орталығының мамандары кеңес бере отырып, авариялық жағдайларды тіркеу журналында жарақаттар жағдайларын есепке алуға баса назар аударды.
Жастар арасында АИТВ алдын алу
2020 жылдың 5 ақпанында Тараз қаласының № 57 орта мектебінде «Балалар мен жасөспірімдер арасында АИТВ-ның алдын алу» тақырыбында дәріс өткізілді. Көрермендер 9-10 сынып оқушылары , педагогтар, психологтардан құралды. Директордың құқықтық тәрбие жөніндегі орынбасары Кемежанова Гаухар Әзімханқызы бүкіл әлемде АИТВ-инфекциясының өзектілігін атап өтті, қазіргі таңда жұқтыру жолдары туралы білім өскелең ұрпақ арасында алдын алу бағдарламаларының бірі болып табылады. Жамбыл облыстық ЖИТС орталығының маманы Жакенова Рахима АИТВ-ның берілу жолдары, АИТВ және ЖИТС ұғымдары, АИТВ- ға тестілеу түрлері туралы айтып берді.
№ 19 орта мектеп оқушыларына арналған дәріс
Жамбыл облыстық ЖИТС-тың алдын алу және онымен күрес жүргізу орталығының педагогы Жакенова Рахима № 19 орта мектебінің жоғары сынып оқушыларына дәріс оқыды. Оқушыларға АИТВ/ЖИТС дегеніміз не, берілу жолдары, алдын алу шаралары туралы айтылды. Сондай-ақ, АИТВ-мен өмір сүретін адамдарға қатысты стигма мен кемсітушілікке жол берілмейтіні, жыл сайын 1 наурызда кемсітушілікке қарсы күрес күні атап өтілетіндігі, АИТВ-ны тек үш жолмен: жыныстық жолмен, парентеральды (қан арқылы) және анадан балаға жұқтыруы мүмкін екендігі туралы айтылды.