Қазақстан Республикасы, Тараз
Төле би даңғылы, 64г (картада)
aidstaraz@med.mail.kz
Қабылдау бөлмесі: +7 (7262) 45-65-32
Сенім телефоны: +7 (7262) 45-65-32
call center: +7 (7262) 45-65-32

АИТВ және COVID-19

АИТВ-мен өмір сүретін адамдар туралы не білу керек?
COVID-19 ауыр ауру болып табылады және АИТВ-мен өмір сүретін барлық адамдар әсер етуді азайту және COVID-19 тудыратын вирусты жұқтырудың алдын алу үшін барлық алдын алу шараларын қабылдау керек. Қазіргі уақытта АИТВ-мен өмір сүретін адамдардың әсіресе COVID-19 ауыру қаупі жоғары немесе жұқтыру жағдайында ауру ауыр өтеді деген сенімді дәлелдер жоқ екенін атап өту қажет. Бұл АИТВ өмір сүретін адамдар COVID-19-ға оңай қарауға тиіс дегенді білдірмейді, оларға өздерін қорғау үшін барлық сақтық шараларын қолдану қажет. Жалпы популяциядағы сияқты, АИТВ-мен өмір сүретін егде адамдар немесе жүрек немесе өкпе мәселелері бар АИТВ-мен өмір сүретін адамдар вирусты жұқтырудың жоғары қаупіне ұшырауы және аса ауыр симптомдары болуы мүмкін.
COVID-19 бүкіл әлем бойынша таралуына байланысты, халық арасында АИТВ жоғары таралуы жағдайында жүргізілетін зерттеулер үшін жалпы алғанда АИТВ мен жаңа коронавирус арасындағы биологиялық және иммунологиялық өзара іс-қимылды түсіндіру маңызды болады.
АИТВ-мен өмір сүретін адамдар және COVID-19 жұқтырудың алдын алу үшін халықтың негізгі топтары ұстануға тиіс негізгі сақтық шаралары
Қауіпсіз қалуы
– Қолды сабынмен (40-60 секунд ішінде) немесе залалсыздандыратын сумен жиі жуыңыз (20-30 секунд ішінде).
-Жөтел немесе түшкіргенде ауыз бен мұрынды шынтақпен немесе майлықпен жабыңыз. Қолданғаннан кейін бірден майлықты тастаңыз.
-Дене қызуы бар  немесе жөтелетін кісілермен  тығыз байланыста болмаңыз.
– Сіз ауырып қалсаңыз, үйде қалыңыз.
-Егер сізде дене қызуы жоғары, жөтел және тыныс алу қиын болса және жақында саяхаттасаңыз немесе COVID-19 туралы хабарланған ауданда тұрсаңыз, медициналық көмек алу үшін дереу жергілікті медициналық қызметке, дәрігерге немесе жергілікті ауруханаға бару керек. Дәрігердің кабинетіне немесе ауруханаға барар алдында алдын ала қоңырау шалыңыз және оларға өз симптомдары мен таяудағы сапарлары туралы айтып беріңіз.
– Егер сіз ауру болсаңыз, медициналық маска киіңіз және басқалардан алыс болыңыз.
Болып жатқан оқиғадан хабардар болу COVID-19 туралы деректерді білу және әрқашан Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы сияқты сенімді көзін пайдалану:

https://www.who.int/ru

  1. Дайын болу
    Сізде 30 және одан да көп күнге қажетті дәрі – дәрмектер қоры болуы керек. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы қазіргі уақытта адамдардың көпшілігі үшін олардың дәрігерге жоспарлы келуі кезінде кемінде үш ай мерзімге АИТВ-жұқпасынан дәрі-дәрмек беруді ұсынады, бірақ бұл ұсыныс барлық елдерде кең таралған жоқ.
    Сіздің қауымдастығыңызда медициналық және терапевтік қолдауға қалай қол жеткізу туралы кеңес қажет болған жағдайда сіздің клиникамен телефон арқылы байланыс тәсілдерін анықтаңыз. Бұл емдеу ретровирусқа қарсы терапияны, туберкулезден дәрі-дәрмектерді (егер сіз туберкулезден емделсеңіз) және сізде туындауы мүмкін аурулардан болатын кез келген басқа да дәрі-дәрмектерді қамтуы мүмкін.
    Халықтың негізгі топтары мен есірткіні тұтынатын адамдарды, секс қызметкерлерін, гейлерді және ерлермен жыныстық қатынаста болатын басқа да ерлерді, транссексуалдарды және қамаудағыларды қоса алғанда, халықтың негізгі топтары залалсыздандырылған инелер мен шприцтер және/немесе алмастырушы опиоидты терапия, мүшеқаптар және байланыс алдын алу құралдары (PrEP) сияқты АИТВ-жұқпасының алдын алу үшін оларда қажетті құралдардың болуын қамтамасыз етуі тиіс. Сондай-ақ контрацепция және қажетті гормоналды терапия сияқты басқа да дәрілердің тиісті қорлары алынуы тиіс.
    Барлық елдерде ұзақ уақыт бойы рецептер алуға мүмкіндік беретін саясат енгізілген жоқ. Сіз дәрігеріңізбен мүмкіндігінше ертерек хабарласыңыз. Медициналық қызмет жеткізушілерді және шешім қабылдайтын тұлғаларды сендіру үшін сіздің қоғамдастықтың басқа мүшелерімен өзара іс-қимыл туралы ойланыңыз, сіздің негізгі дәрі-дәрмектерге бірнеше айға рецептер беруін қарастырыңыз..
    Әлеуметтік қашықтық бойынша шаралар қабылдаған жағдайда бір-бірін қалай қолдау керектігін отбасыңызбен және достарыңызбен талқылаңыз. Сіздің қауымдастығыңызда тамаққа, дәрілерге, балаларға немесе үй жануарларына күтім жасауға және т.б. қатысты балама іс-шараларды ұйымдастырыңыз.
    Сіздің қауымдастығыңызда басқаларға көмектесіңіз және олардың негізгі дәрілердің жеткілікті қоры бар екеніне көз жеткізіңіз.
    АИТВ-мен өмір сүретін адамдардың жергілікті желісімен, электрондық құралдармен қалай байланысуға болатынына  көз жеткізіңіз. Қоғамдық денсаулық сақтау шаралары адамдардан үйде қалуды талап еткен жағдайда немесе сіз ауырған жағдайда телефон және әлеуметтік өзара іс-қимыл жоспарын жасаңыз.
    Өзіңді және айналаңдағы адамдарды қолдау.
    COVID-19 өршуі қорқыныш пен мазасыздық тудыруы мүмкін – сондықтан барлығына өзіне қамқорлық жасау және жақындарымен қарым-қатынас жасау ұсынылады. АИТВ-мен өмір сүретін адамдар мен олардың қоғамдастықтарының тұрақтылығына, өмір сүруіне және өркендеуіне көп жылдық тәжірибесі бар және қазіргі дағдарыс жағдайында отбасылар мен қоғамдастықтарды өзара қолдаудың өзінің бай жалпы тарихына сүйенуі мүмкін. Психикалық денсаулығына ерекше назар аударыңыз:
    > COVID-19 байланысты бұқаралық ақпарат құралдарының шамадан тыс ықпалынан аулақ болыңыз. Ақпаратты тек сенімді көздерден оқыңыз.
    > Денеңізге қамқорлық жасаңыз. Терең тыныс алыңыз, жаттығу немесе медитация жасаңыз. Салауатты, теңдестірілген тамақ жеуге, үнемі спортпен шұғылдануға, ұйықтауға және мүмкіндігінше ішімдік пен есірткіні тұтынудан аулақ болуға тырысыңыз.
    >Демалуға уақыт тауып, теріс эмоциялар өтетінін еске салыңыз. Жаңалықтарды көру, оқу немесе тыңдау кезінде үзіліс жасаңыз-дағдарыс туралы көп тыңдау қиын болуы мүмкін. Қалыпты өмірге оралу үшін ұнайтын басқа істермен айналысуға тырысыңыз.
    Басқа адамдармен сөйлесіңіз. Өз мәселелеріңіз бен сезімдеріңізді досыңызбен немесе отбасы мүшесімен бөлісіңіз.
    Стигманы тоқтату және өз құқығын білу
    Стигма және кемсітушілік COVID-19 тиімді әрекет етуіне кедергі болып табылады. Бұл нәсілшілдік, стигма және кемсітушілік індетке ұшыраған топтарға қарсы бағытталуға болатын уақыт.
    Сіздің қоғамдастықта әлеуметтік қашықтық шаралары қолданылса, COVID-19 өршуі сіздің жұмыс орныңызға, медициналық қызмет көрсетуге немесе сіз үшін немесе балаңыздың білім алуына әсер етуі мүмкін. Сіз құқығыңызды біліңіз және сіз және сіздің қоғамдастық оған дайын екеніне көз жеткізіңіз.
    COVID-19 емдеу
    COVID-19 емдеу белсенді зерттеледі және қазіргі уақытта АИТВ  емдеу үшін қолданылатын ретровирусқа қарсы препараттар COVID-19 емдеу үшін пайдалы болуы мүмкін бе екенін анықтау үшін бірнеше рандомизацияланған клиникалық сынақтар жүргізіледі. Көптеген басқа да ықтимал емдеу әдістері мұқият жоспарланған клиникалық сынақтарда тестіленеді. Бұл сынақтар әлі аяқталмағандықтан, COVID-19 емдеуде ретровирусқа қарсы препараттар немесе басқа да дәрілік заттар тиімді екені туралы айтуға ерте.