Қазақстан Республикасы, Тараз
Төле би даңғылы, 64г (картада)
aidstaraz@med.mail.kz
Қабылдау бөлмесі: +7 (7262) 45-65-32
Сенім телефоны: +7 (7262) 45-65-32
call center: +7 (7262) 45-65-32

АИТВ алдын алу саласында этикалық зерттеулер жүргізу бойынша жаңа нұсқаулық жарық көрді

«Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы заң шығарушылар мен денсаулық сақтау саласындағы ықпал етушілердің шешім қабылдау кезінде этика мәселелеріне тиісті көңіл бөлуін қамтамасыз етуі керек. ЮНЭЙДС осындай ынтымақтастық көптеген мүдделі тұлғаларды біріктіру мақсатында этика бойынша басшылықты әзірлеу үрдісін сәтті ұйымдастырудың үлгісі болып табылады», – деп санайды Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының жетекші ғылыми қызметкері Сумья Сваминатан.
АИТВ алдын алу саласындағы зерттеулерге байланысты этика мәселелері өте күрделі. Зерттеуге бірінші кезекте зерттелетін әдіс есептелген халық тобының өкілдері қатысуы тиіс (мысалы, халықтың негізгі топтары немесе АИТВ таралу деңгейі жоғары елдердегі жасөспірім қыздар мен жас әйелдер), бірақ олар кемсітуге, қамауға алуға және басқа да зиянды іс-әрекеттерге өте осал, бұл олардың зерттеулерге қатысу мүмкіндігін шектейді және осындай зерттеулердің әдептілігін қамтамасыз етуді қиындатады. Нұсқаулықтың жаңа нұсқасында АИТВ алдын-алу әдістерін зерттеу нәтижелері көп пайда әкелетін адамдардың мүдделерін ескерудің этикалық әдістері ұсынылған.
Бұл нұсқада маңызды түзетулермен қоғамды тартудың бірқатар маңыздылығы бар. Осылайша, бұл ғылыми жобаның барлық кезеңдерінде баса назар аударылады, ол зерттеушілердің, демеушілердің, негізгі топтардың, әлеуетті қатысушылар мен жергілікті халықтың тең серіктестігі ретінде жүзеге асырылуы керек.
Сонымен қатар, қатысушылардың жасына, жүктілігіне, гендерлік сәйкестігіне немесе есірткіні пайдалануына скрининг жасамай, әділеттілік пен инклюзивті таңдау мәселелеріне назар аударылады.
Сондай-ақ, нұсқаулықта осалдық мәселесі айтылған: адамдарға және бүкіл топтарға «осал» деген белгі қойылмауы керек; оның орнына оларды сол деңгейге жеткізетін әлеуметтік немесе саяси контекстке баса назар аудару керек.
Зерттеушілер мен демеушілер, кем дегенде, зерттеу барысында және бақылау кезеңінде әр қатысушы үшін ДДҰ ұсынған АИТВ алдын-алу әдістерінің пакетіне қол жеткізуді қамтамасыз етуі керек. Сонымен қатар, жаңа нұсқаулық зерттеу аяқталғаннан кейін қатысушыларға тиімді болатын дәрілерге қол жетімділікті қамтамасыз ету қажеттілігін атап көрсетеді.
«Бұл жаңартылған нұсқаулық АИТВ алдын алу саласындағы барлық этикалық және ғылыми талаптарға сәйкес келетін зерттеулерді жоспарлау және жүргізу ісінде барлық мүдделі тұлғаларға көмек болады, бұл бізге АИТВ жұқтырудың жаңа жағдайларының санын нөлге дейін жеткізу мақсатына қол жеткізуге көмектеседі»,-деп толықтырды Годфри-Фоссет мырза.

Пікір үстеу

Э-пошта мекенжайыңыз жарияланбайды. Міндетті өрістер * таңбаланған