Жамбыл облыстық ЖИТС орталығының дәрігері Жакенова Рахима Тараз қаласындағы №37 орта мектепте «Жастар арасында АИТВ алдын алу» тақырыбында дәріс оқыды. Аудиторияны 10 сынып оқушылары құрады. Директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары Дуанбекова Гүлнар АИТВ-инфекциясы мәселелерінің маңыздылығы туралы айтып берді. Тестілеу түрлері, алдын алу шаралары, стигма және кемсітушілік туралы ақпарат берілді және не үшін өзінің АИТВ-мәртебесін білу маңызды.
Жамбыл облыстық ЖИТС орталығының мамандары жастар арасында АИТВ-жұқпасын алдын алу бойынша ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын жалғастыруда. Әлеуметтанушы Мереке Бегманова 2020 жылдың 21 қаңтарында «Астана» колледжінде «АИТВ-ны қалай жұқтыруға болады?» тақырыбында дәріс өткізді. Дәріспен екі факультеттің 1 курс студенттері қамтылды. АИТВ және ЖИТС, берілу жолдары, тестілеу түрлері, стигма және кемсітушілік туралы ақпарат берілді. Буклеттер таратылды. Барлық сұрақтарға жауап берілді.
2020 жылдың 21 қаңтарында ЖД мекемесінің 158/5 жеке құрамы үшін АИТВ / ЖИТС туралы дәріс өткізілді. Жамбыл облыстық ЖИТС алдын алу және онымен күрес жүргізу орталығының эпидемиолог дәрігері Когай Виктор сотталғандар арасында ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын жүргізу мақсатында Қазақстан Республикасы мен Жамбыл облысындағы АИТВ-ның эпидемиологиялық жағдайы, АИТВ және ЖИТС туралы, берілу жолдары және алдын алу шаралары туралы айтып берді. Жеке құрамның АИТВ-жұқпасы туралы білімі алдын алу іс-шараларын жүргізуде сотталғандарды неғұрлым кеңірек қамтуға мүмкіндік береді. Ақпаратты ұсынғанға дейін және одан кейін АИТВ-ны білуіне сауалнама жүргізілді.
21 қаңтарда Тараз қаласының № 39 мектеп-гимназиясында «Балалар мен жасөспірімдер арасында АИТВ алдын алу» тақырыбында кеңейтілген дәріс өткізілді. Аудиторияны 9-10 сынып оқушылары, педагогтар, психологтар құрады. Директордың құқықтық тәрбие жөніндегі орынбасары Батырбаева Салтанат бүкіл әлемде АИТВ-инфекциясының өзектілігін, қазіргі уақытта жұқтыру жолдары туралы білім өскелең ұрпақ арасында алдын алу бағдарламаларының бірі болып табылатынын атап өтті. Жамбыл облыстық ЖИТС орталығының маманы Жакенова Рахима АИТВ берілу жолдары, АИТВ және ЖИТС ұғымдары, АИТВ тестілеу түрлері туралы айтып берді. Барлық қойылған сұрақтарға толық жауаптар берілді. Буклеттер таратылды.
Жамбыл облыстық ЖИТС орталығының достық кабинеті Тараз қаласы мен Жамбыл облысының жастарын АИТВ-жұқпасына жасырын, тегін, құпия түрде тексерілуге шақырады. Жедел әдіспен (нәтижесі 10 минуттан кейін) және иммунды ферменттік әдіспен (нәтижесі қан тапсырғаннан кейінгі келесі күні) тексеруден өтуге болады. Сондай-ақ сіз жыныстық жолмен берілетін инфекцияларға (мерезге және хламидияға жағынды) тексеруден өтіп, дерматовенеролог дәрігерінің кеңесін және ұсыныстарын ала аласыз.
Біз Сізді мына мекен-жай бойынша күтеміз: Тараз қаласы, Төле би көшесі 64г (бұрынғы қалалық аурухана)
2018-2019 жж. 12 айдағы Қазақстан Республикасында және Жамбыл облысындағы АИТВ/ЖИТС бойынша эпидемиологиялық жағдайы
Қазақстан Республикасында 2019 жылдың 12 айында АИТВ-инфекциясының 3675 жағдайы тіркелген,оның ішінде ҚР азаматтары арасында — 3518 жағдай. 2018 жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 422 жағдайға өсті. Ерлердің үлес салмағы 65,5%, ерлер/әйелдердің арақатынасы 1,9:1,0.
Жамбыл облысында 2019 жылдың 12 айында 97 оқиғаға қарсы 89 оқиға тіркелді және 8 жағдайға төмендеген. Ерлердің үлес салмағы 61,8%-ды, әйелдердің үлес салмағы 38,2%-ды құрайды, ерлер/әйелдердің арақатынасы 1,6-1,0. 2019 жылдың 12 айында тіркелген АИТВ жұқтырғандардың арасында анықталудың ең көп пайызы 30-49 жас тобында-54% (12 ай. 2018 жылы-65,3%), 50-59 жас-19,1% (2018ж.-14,3%), 20-29 жас.-14,6% (2018ж.-12,2%).
АИТВ-жұқпасының анықталған жағдайларының 2019ж. 12 айында 58,4% жұмыс істемейтін (12 ай. 2018 ж.-64,3%), жұмыс істейтіндер-30,3% (12 ай 2018ж.-27,6%). Инъекциялық есірткіні қолдану кезінде АИТВ жұқтырғандардың үлес салмағы 11,2% құрады ( 12 ай 2018ж.-14,3%), жыныстық гетеросексуал арқылы жұқтырғандар үлесі-82,0% (12 ай. 2018г.-75,5%), гомосексуалды байланыс кезінде 2,2%-ға (12ай. 2018-2,0%), анықталмаған берілу жолы 3,4% (12 ай 2018ж.-6,1%), тік берілу жолы 0% (12 ай. 2018ж.-2,0%).
2019 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша Жамбыл облысында ҚР азаматтарының барлығы 1243 жағдайы тіркелді. 12 айда 15-49 жастағы халық арасында АИТВ-жұқпасымен сырқаттанушылық көрсеткіші 2018 және 2019 жылдары 0,01 деңгейінде сақталды. 15-49 жастағы халық арасында АИТВ инфекциясының таралуы 0,14 (2018ж. ҚР-0,25.)
2019 жылдың 25 желтоқсанында Жамбыл облыстық ЖИТС алдын алу және онымен күрес жүргізу орталығының мамандары:педагог Жакенова Р. Х. және дәрігер эпидемиолог Досымова И. М. 1 курс студенттеріне дәріс оқыды . 1 курс студенттеріне АИТВ дегеніміз не, берілу жолдары, стигма және дискриминация туралы айтылды. Кездесуге қатысушыларға тұрмыста, қоғамдық көлікте, қол алысқанда, сүйгенде, жөтелгенде, түшкіргенде, жалпы бассейнді, душты, дәретхананы пайдаланғанда және тамақ өнімдері арқылы АИТВ жұқтырмайтынын түсіндірді.
Халықтың АИТВ-инфекциясы туралы хабардарлығын арттыру үшін Жамбыл облыстық ЖИТС орталығы (Облыстық ЖИТС орталығы) аймақтық медицина қызметкерлерін оқытудың негізгі міндеттерінің бірі болып табылады. Облыстық ЖИТС орталығының мамандары Г. Т. Байдаулетова, Г. Т. Ахметова және Т. М. Мамедова 2019 жылы Жуалы ауданында халық арасында «АИТВ/ЖИТС алдын алу және БМСК жағдайында психоәлеуметтік кеңес беру негіздері» тақырыбында семинар өткізді. Семинарға АИТВ/ЖИТС туралы білімі бар аудандық аурухананың дәрігерлері, фельдшерлері, медбикелері, тұрғындармен қарым-қатынаста болған мамандар шақырылды, АИТВ біліміне сауалнама жүргізілді.
Сондай-ақ, медициналық манипуляцияларды жүргізу барысында туындауы мүмкін төтенше жағдайлардың үлгілері егжей-тегжейлі қарастырылды. Төтенше жағдайдың әрбір түрі үшін тиісті іс-шаралар ұсынылды. Тыңдаушылардың назары АИТВ-инфекциясын кәсіби жұқтырудың алдын алу мақсатында жүргізілген бақылаудан кейінгі алдын алуды дереу жүргізуге, кейіннен Облыстық ЖИТС орталығының мамандары кеңес бере отырып, төтенше жағдайларды тіркеу журналында жарақаттар жағдайларын есепке алуға, қажет болған жағдайда антиретровирустық терапия жүргізуге баса назар аударылды.
Осы жылдың 6-шы желтоқсанында Жамбыл облысының төтенше жағдайлар департаментінде Дүниежүзілік ЖИТС-ке қарсы күрес күніне орай «Қоғамдастықтың маңызы бар» тақырыбында дәріс өткізілді. Жамбыл облыстық ЖИТС орталығының алдын алу бөлімінің меңгерушісі Садыбекова Ғалия әлемде, Қазақстан Республикасы және Жамбыл облысында АИТВ-ның эпидемиологиялық ахуалына қысқаша тоқталып өтті. Тақырыптың оңтайлы жеткізілуінің арқасында қызметкерлер дәріске қызығушылық танытып, белсенділік көрсетіп отырды. Сонымен қатар Дүниежүзілік ЖИТС-ке қарсы күрес кампаниясының мақсаты мен АИТВ/ЖИТС-ке қатысты сұрақтарға толық қанды жауаптар берілді. Дәріс соңында бүктемелер таратылып, өз еркімен 11 адам АИТВ-ға жедел тестен өтті.
2019 жылдың 12-ші желтоқсанында Абай атындағы Жамбыл гуманитарлық колледжінде Дүниежүзілік ЖИТС-пен күрес күніне орай «ЖИТС ғасыр дерті – оны жою болашақтың міндеті» тақырыбында тәрбие сағаты өткізілді. Биология пәнінің оқытушысы Асанова Нуризат АИТВ/ЖИТС ауруының өзектілігіне және жасөспірімдердің ағзасына тигізетін әсері туралы ақпарат берді. Студенттер арасында АИТВ-ның жұғу жолдары бойынша және «Қорғаныш костюмі» тақырыбында тренинг өткізілді. Жамбыл облыстық ЖИТС орталығының маманы Жакенова Рахима Дүниежүзілік ЖИТС-пен күрес күнінің мақсаты жайында және АИТВ-мен өмір сүретін адамдарға көмек, қолдау көрсетіп, оларға ынтымақтастық бідіру туралы түсіндірме жұмыстарын жүргізді. Студенттермен кездесудің соңы концерттік бағдарламаға ұласты.